A escola, comenta a investigadora María Vitoria Carrera, “é un axente de socialización que contribúe á construción da identidade sexual e cultural, a través dunha socialización heteronormativa e etnocentrista, reproducindo os coñecementos, valores e intereses dos grupos hexemónicos”. Na súa segunda tese de doutoramento, a profesora da Facultade de Ciencias da Educación do campus de Ourense identifica un “clara e estreita relación” entre esta socialización e as prácticas de outredade, de non recoñecemento do outro, e de acoso escolar ou bullying.
Do factor individual ao social
A tese, titulada Discursos e prácticas de outredade en alumnado galego e portugués de Secundaria: achegas dunha pedagoxía crítica e queer, foi presentada este curso académico baixo a dirección do profesor Xosé Manuel Cid. Nela analiza estes discursos e prácticas en relación ás identidades sexuais e culturais das e dos adolescentes e identifica e profunda nas achegas dunha pedagoxía crítica e queer para a mellora da convivencia escolar. Segundo explica María Vitoria Carrera, a escola constitúe “un espazo interrelacional no que o alumnado desprega toda unha serie de discursos e prácticas de violencia ou outredade, alimentadas polo estereotipo e o prexuízo, que permiten reafirmar a súa identidade e delimitar as fronteiras entre o eu e os outros/outras”. Estes discursos e prácticas, comenta, foron estudados tradicionalmente desde unha perspectiva de investigación psicolóxica “excesivamente centrada nos factores individuais das vítimas e agresores ou agresoras, desatendendo as influencias do contexto sociocultural heteronormativo e etnocentrista máis amplo, que podería estar modulando e dando forma a esta problemática” e que centran o seu traballo.